Krajowy Program Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym zatwierdzony przez Ministra Infrastruktury i Budownictwa

Minister Infrastruktury i Budownictwa Andrzej Adamczyk w dniu 10 kwietnia 2016 r. przyjął Krajowy Program Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym, określający standardy obowiązujące na terytorium Polski w obszarze zarządzania bezpieczeństwem w lotnictwie cywilnym. 

Program ten jest wyrazem stanowiska państwa w sprawie bezpieczeństwa w lotnictwie cywilnym, zinstytucjonalizowaną formą zarządzania bezpieczeństwem lotów i zarządzania ryzykiem, mającą na celu zmianę podejścia do kwestii bezpieczeństwa w lotnictwie cywilnym z „reakcyjnego” na „prewencyjny”.

Dokument jest zbiorem regulacji i działań dotyczących poprawy bezpieczeństwa, służących zarządzaniu bezpieczeństwem w lotnictwie cywilnym i zintegrowaniu działań podejmowanych na poziomie państwa w zakresie legislacji, polityki, celów w tym obszarze. Związany jest również z promowaniem bezpieczeństwa oraz nadzorem nad systemami zarządzania bezpieczeństwem (Safety Management System - „SMS”) podmiotów prowadzących lotniczą działalność gospodarczą.

Załącznikiem do Krajowego Programu Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym będzie Krajowy Plan Bezpieczeństwa, w którym, dzięki współpracy ze środowiskiem lotniczym, zostaną wskazane zagadnienia, poddawane szczególnemu monitorowaniu w ramach tzw. wskaźników poziomu bezpieczeństwa. Umożliwi to nadzorowi lotniczemu reagowanie na zagrożenia na tyle wcześnie, aby udało się uniknąć wypadków lotniczych i na tyle precyzyjnie, aby koszty działań minimalizujących ryzyko były adekwatne do celów. Dzięki temu, każdy z tych podmiotów będzie mógł sam ocenić, który z jego obszarów działalności wymaga dodatkowych działań zarządczych. Przykładowo, dzięki zaplanowanym kwartalnym publikacjom uśrednionej wartości wskaźników, pochodzących od samych podmiotów, każdy z tych podmiotów będzie mógł sam ocenić, który z jego obszarów działalności wymaga dodatkowych działań zarządczych. Tym samym podmioty będą nie tyle zasilać system danymi (jak było dotychczas), ale przede wszystkim staną się jego beneficjentami - na podstawie danych generowanych w systemie bezpieczeństwa będą mogli wydawać środki finansowe na poprawę bezpieczeństwa w swojej organizacji bardziej racjonalnie.

Kolejną zaletą przyjęcia Programu, a tym samym nowej filozofii nadzoru opartej na zarządzaniu ryzykiem jest transparentność działań Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Dzięki zaplanowanej publikacji Krajowego Planu Bezpieczeństwa wraz z obszarami zagrożeń na kolejne lata, każdy z podmiotów lotniczych będzie posiadał wiedzę, jaki obszar jego działalności jest obecnie priorytetem Prezesa Urzędu.

Już dzisiaj zarządzający lotniskami, operatorzy lotniczy, instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej czy ośrodki szkolenia lotniczego wraz z centrami medycznymi są obowiązani do wdrożenia systemów zarządzających bezpieczeństwem wraz z monitorowaniem zgodności. W przyszłości również organizacje obsługowe, projektujące i produkujące oraz zarządzające ciągłą zdatnością do lotu zostaną objęte wymogami europejskimi w tym zakresie.

Wskazane monitorowanie zgodności, jako umiejętność wykrywania luk we własnych procedurach, działaniach czy operacjach wiąże się nierozerwalnie z tzw. Just Culture - kulturą sprawiedliwego traktowania - wartością promowaną przez Urząd Lotnictwa Cywilnego, która miała swój wyraz w deklaracji podpisywanej przez świadome zasad bezpieczeństwa podmioty lotnicze.

Odpowiedzią nadzoru na wzrost świadomości po stronie podmiotów jest przygotowanie Krajowego Programu Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym wraz z opracowywanym obecnie załącznikiem - Planem Bezpieczeństwa obejmującym obszary podlegające szczególnemu nadzorowi.