Międzynarodowy Dzień Kontrolera Ruchu Lotniczego

20 października na całym świecie obchodzony jest Dzień Kontrolera Ruchu Lotniczego, który został ustanowiony przez Federację Stowarzyszeń Kontrolerów Ruchu Lotniczego IFATCA (International Federation of Air Traffic Controllers) w dowód uznania tej profesji i jej wkładu w rozwój transportu lotniczego.

Wsiadając do samolotu rzadko pamięta się o ich istnieniu i pracy, a to między innymi od nich zależy bezpieczeństwo w powietrzu. Na całym świecie kontrolerów ruchu lotniczego jest blisko 50 tysięcy, w Polsce ponad 570 oraz kontrolerzy ruchu lotniczego w Siłach Zbrojnych RP.

Kontrola ruchu lotniczego została ustanowiona w celu usprawnienia przepływu rosnącego w szybkim tempie ruchu lotniczego. Wypełnianiem zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa żeglugi powietrznej w różnych państwach i regionach świata zajmują się dedykowane jednostki, przedsiębiorstwa i agencje. W Polsce rolę tę pełni Polska Agencja Żeglugi Powietrznej (PAŻP). PAŻP jest jedyną instytucją w Polsce szkolącą oraz zatrudniającą cywilnych kontrolerów ruchu lotniczego.

Polscy kontrolerzy ruchu lotniczego swoją służbę pełnią 365 dni w roku, 24 godziny na dobę. Codziennie czuwają nad bezpieczeństwem blisko pół miliona pasażerów w 2500 samolotach znajdujących się każdej doby na polskim niebie. Kontrolerzy obsługują rocznie ponad 790.000 operacji lotniczych.

Za każdą z tych operacji kryją się tysiące pasażerów, za których bezpieczeństwo odpowiadają konkretni ludzie - starannie wyselekcjonowani i gruntownie przeszkoleni. Kontroler ruchu lotniczego to szczególny zawód, uzyskanie licencji na jego wykonywanie wymaga przejścia naboru, odbycia intensywnego kursu (około 24 miesięcy), zdania wszystkich egzaminów w trakcie szkolenia oraz państwowego egzaminu w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego.

- Po przejściu starannej, wieloetapowej selekcji i odpowiednich przeszkoleniach spośród tysiąca chętnych - do pracy w charakterze kontrolera trafia zaledwie kilkanaście osób.Poszukujemy kandydatów, którzy oprócz umiejętności pracy w zespole, asertywności, wybitnej spostrzegawczości i pamięci, muszą odznaczać się ponadprzeciętną odpornością na stres oraz umiejętnością szybkiej oceny sytuacji i szybkiego podejmowania decyzji. Te predyspozycje mogą zadecydować w przyszłości o czyimś życiu. Elementem bezwzględnie wymaganym jest także bardzo dobra znajomość języka angielskiego. Na tych jednak, którzy przebrną sito eliminacji czeka bardzo ciekawa praca i atrakcyjne warunki zatrudnienia – mówi prezes PAŻP Janusz Janiszewski.

Polscy kontrolerzy ruchu lotniczego należą do czołówki tego zawodu na świecie. Widać to szczególnie dobrze w obszarze efektywności ich pracy, w tym w niskich wartościach opóźnień generowanych w polskiej przestrzeni powietrznej.

Kontrolerzy pełnią trzy rodzaje służb:

• Kontrolerzy obszaru są odpowiedzialni za bezpieczeństwo samolotów przelatujących przez polską przestrzeń powietrzną,
• Kontrolerzy zbliżania mają za zadanie bezpieczne doprowadzenie samolotów w pobliże lotnisk docelowych na terenie Polski,
• Kontrolerzy pracujący na wieżach kontroli lotniska odpowiedzialni są natomiast za starty i lądowania samolotów, a także bezpieczne poruszanie się samolotów po płytach krajowych lotnisk.

20 października nie można zapomnieć także o informatorach służby informacji powietrznej (FIS) opiekujących się pilotami przestrzeni tzw. niekontrolowanej czyli tam, gdzie w większości odbywa się ruch lotnictwa ogólnego – turystycznego, szkoleniowego, ratunkowego. Informatorzy FIS codziennie służą pomocą załogom małych statków powietrznych w bezpiecznym wykonywaniu lotów do wysokości 3000 metrów. Rocznie obsługują oni blisko 200.000 operacji tego rodzaju lotnictwa.

Przed Agencją stoją duże wyzwania związane z modernizacją i budową infrastruktury lotniczej, a także budową Centralnego Portu Komunikacyjnego. Agencja jest także odpowiedzialna za stworzenie środowiska dla komercyjnego wykorzystania technologii dronowej, wprowadzając rozwiązania z zakresu U-Space czyli integracji załogowego i bezzałogowego ruchu lotniczego. - W ciągu kilku lat nastąpi wielki rozwój w wykorzystaniu technologii bezzałogowych statków powietrznych, rolą Agencji będzie stworzenie bezpiecznej przestrzeni powietrznej dla wszystkich jej użytkowników – tłumaczy prezes PAŻP. - W tym celu podejmujemy współpracę z jednostkami naukowymi i jesteśmy otwarci na współpracę z podmiotami komercyjnymi, które mogą uczestniczyć w wypracowaniu rozwiązań dla krajowego środowiska U-Space. Przykładem dotychczasowej współpracy w tym obszarze jest Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów powołany wspólnie z Urzędem Lotnictwa Cywilnego i Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią – dodaje.

Międzynarodowy Dzień Kontrolera Ruchu Lotniczego to święto całej Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, instytucji zarządzającej polską przestrzenią powietrzną. Nad tym, by obecni i przyszli kontrolerzy mogli efektywnie pełnić swą służbę, na co dzień w PAŻP pracują liczne służby techniczne i wsparcia operacyjnego, odpowiedzialne za prawidłowe działanie sieci urządzeń nawigacyjnych (radary), radiolatarni oraz urządzeń umożliwiających prowadzenie korespondencji lotniczej pomiędzy kontrolerami ruchu lotniczego a załogami samolotów znajdujących się w polskiej przestrzeni powietrznej, a także pracownicy Inspekcji Lotniczej, którzy z pokładów specjalistycznych samolotów pomiarowych sprawdzają z powietrza urządzenia infrastruktury lotniczej i lotniskowej rozmieszczone na terenie całej Polski.

PAŻP to również jedyna w Polsce instytucja szkolącą i zatrudniająca cywilnych kontrolerów ruchu lotniczego. Agencja posiada własny Ośrodek Szkolenia Personelu Służb Ruchu Lotniczego, w którym w chwili obecnej na różnych etapach szkolenia znajduje się blisko 100 słuchaczy. W najbliższych dniach Polska Agencja Żeglugi Powietrznej uruchomi kolejny nabór na kurs dla kandydatów na kontrolerów ruchu lotniczego. Do końca 2019 roku w Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej zatrudnionych będzie blisko 620 kontrolerów ruchu lotniczego.