VFR noc - luka w prawie

W minionym roku Zespół Latajmy Bezpiecznie otrzymał zgłoszenie dotyczące niejasności prawnych związanych z VFR noc. Dziś znana jest już odpowiedź Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego w związku ze Zgłoszeniem 32/2011 dotyczącym ww. niejasności związanych z obecnym stanem prawnym. W tej sprawie Zespół Latajmy Bezpiecznie wydał swoje stanowisko.

                                            Stanowisko Zespołu do zgłoszenia nr 32/2011
                                                 „Niejasności prawne związane z VFR”

Zgłoszenie (opis problemu):
Zgłaszający zwrócił się do Zespołu o interpretację przepisów dotyczących „wykonywania lotów VFR w nocy w Polsce” oraz charakteru prawnego AIP Polska :"… Proszę o przeanalizowanie i wydanie jednoznacznej odpowiedzi na pytanie dotyczące statusu prawnego AIP Polska. Według tego, co coraz częściej się słyszy w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego jest to informator a nie akt prawny. Między aktami prawnymi, a AIP Polska występują różnice, co powoduje bałagan, ponieważ nikt tak naprawdę do końca nie wie na czym polegać przygotowując operacje lotnicze. Ponadto proszę o odpowiedź na następujące pytanie. Czy można zgodnie z prawem wykonywać lot nocny VFR w Polsce, a jeżeli tak, to:

1. na podstawie jakich przepisów,
2. w jakich przestrzeniach powietrznych,
3. według jakich minimów."


Wstępna ocena Zespołu
W zakresie kompetencji Zespołu nie leży wydawanie ocen prawnych, czy interpretacji obowiązujących przepisów. Dlatego też zgłoszenie potraktowano jako zwrócenie uwagi na problem regulacji prawnej dotyczącej wykonywania lotów VFR w nocy. Ze zgłoszenia zdaje się jednak wynikać, iż zgłaszający odczuwa niejednoznaczność regulacji prawnej jako nieprawidłowość będącą potencjalnym zagrożeniem bezpieczeństwa. W konsekwencji Zespół postanowił przekazać sprawę Prezesowi Urzędu Cywilnego celem zajęcia stanowiska w sprawie.

Jak się wydaje, geneza problemu ma swoje źródło w zmianie stanu prawnego dotyczącego zasad ruchu lotniczego i przyjętej w 2008 techniki legislacyjnej. Na gruncie przepisów prawnych obowiązujących do 2008 r. sprawa była dość klarowna. Obowiązywało rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie szczegółowych technicznych przepisów ruchu lotniczego (Dz.U. Nr. 44, poz. 414) Załącznik do w/w rozporządzenia zawierał przepisy krajowe, które powstały na podstawie zaleceń i norm ICAO zawartych w Załączniku 2 ICAO. Jeśli idzie o loty nocne VFR obowiązywał punkt 4.3 Rozdziału 4


4.3. Loty VFR mogą być wykonywane między zachodem a wschodem słońca z zachowaniem poniższych przepisów:
a) z dala od chmur i z widocznością terenu lub świateł w terenie;
b) przy rzeczywistych prędkościach powietrznych nie większych niż 300 km/h;
c) nie wyżej niż 3.050 m (10.000 ft) AMSL, gdy bezwzględna wysokość przejściowa jest mniejsza niż ta wartość, to zamiast tych wartości przyjmuje się FL 100;
d) z wyjątkiem startów i lądowań nie niżej niż:
1) 300 m nad przeszkodami - na samolotach;
2) 200 m nad przeszkodami - na śmigłowcach;
e) w warunkach meteorologicznych ujętych w tabeli 3-1, lecz bez zmniejszenia minimum widzialności ujętych w tej tabeli pod lit. a) i b).



Wspomniane wyżej rozporządzenie straciło moc, w wyniku Nowelizacji ustawy Prawo lotnicze wynikającej z ustawy o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. Wydając nowy akt prawny dotyczący ruchu lotniczego ustawodawca przyjął odmienną technikę. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2008 r. w sprawie przepisów ruchu lotniczego (Dz. U. Nr 37, poz. 203) odsyła tylko do norm i zaleceń zawartych w Załączniku 2 ICAO (§ 1 Przepisy ruchu lotniczego określają normy zawarte w Załączniku 2 do Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, podpisanej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r.) Zatem, zamiast szczegółowo inkorporować normy i zalecenia ICAO poprzez ich zapisanie i opublikowanie jako przepisów krajowych, z uwzględnieniem zasad polskiego porządku prawnego oraz specyfiki ruchu lotniczego w Polsce, postanowiono po prostu odesłać do Załącznika 2 ICAO.


W punkcie 4.3. Załącznika 2 ICAO znajduje się następujący zapis:
Loty VFR między zachodem a wschodem słońca lub w każdym innym okresie pomiędzy zachodem i wschodem słońca, ustalonym przez właściwą władzę ATS, wykonywane są zgodnie z warunkami określonymi przez tą władzę.


Problem w tym, że chociaż § 2 wspomnianego rozporządzenia z 6 lutego 2008 r stanowi, iż „kompetencje i obowiązki "właściwej władzy ATS", o której mowa w Załączniku 2 do Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, wykonuje instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego wyznaczona na podstawie odrębnych przepisów”, to trudno uznać, aby decyzja tej władzy mogła być uznana za akt prawa powszechnie obowiązującego – wyznaczający granice minimów w lotach VFR w nocy – nawet jeśli jest publikowany w AIP.

Podsumowanie:
Wobec istotnych wątpliwości przedstawionych przez zgłaszającego, a związanych z regulacją prawną lotów VFR w nocy, Zespół postanowił zwrócić się ze stosownym zapytaniem w tym zakresie do Prezesa ULC oraz Prezesa PAŻP, przekazując niniejszą ocenę celem zajęcia stanowiska. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że podobny problem zdaje się dotyczyć regulacji prawnej w zakresie tzw. minimów widzialności i odległości od chmur dla lotów z widocznością (w załączeniu tabelka z 2004 r. oraz Załącznika 2) odnośnie warunków wykonywania lotów VFR przy widzialności mniejszej niż 1500 m (zob. **„jeżeli tak ustaliła właściwa władza ATS”).


Odpowiedź Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego w sprawie Zgłoszenia 32/2011

źródło: Latajmy Bezpiecznie

Komentarze