Latajmy bezpiecznie

Z chwilą opublikowania obwieszczenia Prezesa ULC o wprowadzeniu dobrowolnego i poufnego systemu zgłaszania informacji mających wpływ na bezpieczeństwo lotów w lotnictwie cywilnym (Dziennik Urzędowy ULC numer 14 z 2008 r.) rozpoczął funkcjonowanie Zespół Identyfikowania Zagrożeń w Lotnictwie Cywilnym.

Podstawowym założeniem funkcjonowania Zespołu jest to, że za jego pośrednictwem mają być zbierane informacje pochodzące od środowiska lotniczego, które pozwolą na wskazanie potencjalnych obszarów zagrożeń dla bezpieczeństwa działalności lotniczej. Zgłaszanie informacji w ramach dobrowolnego i poufnego systemu ma umożliwić Zespołowi analizowanie określonych problemów, które wpływają lub mogą wpływać na bezpieczeństwo lotnicze. Prowadzone analizy pozwolą na formułowanie wniosków czy zaleceń dla władzy lotniczej, jaką jest Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Realizacja tego założenia w praktyce wymagała powołania w skład Zespołu osób nie będących pracownikami Urzędu, a także zapewnienia osobom zgłaszającym informacje anonimowości oraz opracowania stosownych procedur. Niezależnie od zgłaszania określonych problemów władzy lotniczej, Zespół ma także prowadzić działalność informacyjną poprzez publikowanie raportów czy informacji na temat stwierdzonych zagrożeń.

Prawne podstawy funkcjonowania Zespołu
W wykonaniu upoważnienia zawartego w art. 135c Ustawy Prawo lotnicze, Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego powołał zespół do spraw dobrowolnego i poufnego systemu zgłaszania informacji mających wpływ na bezpieczeństwo lotów w lotnictwie cywilnym. Szczegółowe procedury funkcjonowania zostaną określone w przyszłości, po uwzględnieniu doświadczeń wynikających z pierwszych zgłoszeń. Procedury te zostaną opublikowane na stronie internetowej Zespołu. W pierwszej fazie działalności Zespół będzie natomiast działał w oparciu o procedury opracowywane dla każdego zgłaszanego przypadku z uwzględnieniem regulacji zawartej w powołanym już Zarządzeniu, a także w rozdziale 6 Rozporządzenia Ministra Transportu z dnia 18 stycznia 2007 r. w sprawie wypadków i incydentów lotniczych.

Czym zajmuje się Zespół?
Zgodnie z przepisem art. 135c ust. 1 ustawy Prawo lotnicze prowadzony system dobrowolnego i poufnego zgłaszania informacji w lotnictwie cywilnym umożliwia zgłaszanie, zbieranie i analizowanie informacji o zaobserwowanych w lotnictwie cywilnym nieprawidłowościach, które nie wymagają zgłoszenia obowiązkowego, ale które zgłaszający odczuwa jako bieżące lub potencjalne zagrożenie bezpieczeństwa lotów. Oznacza to, że z chwilą rozpoczęcia działalności Zespołu Lokalizacji Zagrożeń w lotnictwie cywilnym zdarzenia w działalności lotniczej podlegają następującej kwalifikacji prawnej.

Wypadki i incydenty lotnicze

To najpoważniejsze sytuacje zagrażające bezpieczeństwu lotnictwa cywilnego. Wypadkiem lotniczym jest wydarzenie związane z użyciem statku powietrznego, które miało miejsce w czasie od chwili wejścia na pokład jakiejkolwiek osoby z zamiarem odbycia lotu aż do momentu opuszczenia statku powietrznego przez wszystkie osoby, które weszły z tym zamiarem na pokład, w którym:
  • człowiek poniósł śmierć lub doznał ciężkich uszkodzeń ciała w następstwie przebywania w statku powietrznym lub przez bezpośrednie zetknięcie się ze statkiem albo jakimkolwiek przedmiotem z nim połączonym lub
  • statek powietrzny został w poważnym stopniu uszkodzony

Natomiast incydentem lotniczym jest zdarzenie inne niż wypadek lotniczy, związane z eksploatacją statku powietrznego, które ma wpływ lub mogłoby mieć wpływ na jej bezpieczeństwo. Wypadki i incydenty lotnicze podlegają obowiązkowi zgłoszenia do Państwowej Komisji Wypadków Lotniczych (PKBWL), która podejmuje stosowne badanie w celu ustalenia przyczyn zaistniałego wypadku czy incydentu.

Zdarzenia podlegające zgłaszaniu w ramach krajowego systemu obowiązkowego zgłaszania.
Zgodnie z art. 135a ustawy Prawo lotnicze w ramach krajowego systemu obowiązkowego zgłaszania istnieje prawny obowiązek zgłaszania zdarzeń polegających na przerwie w działaniu, wadzie, uszkodzeniu statku powietrznego lub jego elementu albo innej okoliczności która miała lub mogła mieć wpływ na bezpieczeństwo lotu. Wykaz przykładowych zdarzeń podlegających obowiązkowemu zgłaszaniu określa Załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Transportu z dnia 18 stycznia 2007 r. w sprawie wypadków i incydentów lotniczych.

Wypadki lotnicze, incydenty, jak i zdarzenia objęte krajowym systemem obowiązkowego zgłaszania podlegają obowiązkowi zgłoszenia Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych, za pośrednictwem oficjalnego formularza. W wyniku decyzji Przewodniczącego PKBWL dane zgłoszenie może zostać zakwalifikowane jako wypadek lub incydent, co powoduje wszczęcie postępowania mającego ustalić jego przyczyny. Jeżeli dane zgłoszenie nie zostanie uznane za wypadek lub incydent, wówczas kwalifikowane jest jako zdarzenie objęte systemem obowiązkowego zgłaszania, a informacja o nim zostaje przekazana Prezesowi Urzędu Lotnictwa Cywilnego, który prowadzi komputerową bazę danych zdarzeń lotniczych, będącą częścią prowadzonego pod nadzorem Komisji Europejskiej systemu analiz bezpieczeństwa w transporcie (ECCAIRS)

Pozostałe zdarzenia, które mogą być przedmiotem zgłaszania w ramach dobrowolnego i poufnego systemu zgłaszania informacji
W ramach dobrowolnego systemu zgłaszania zdarzeń lotniczych prowadzonego przez Zespół zgłaszane są te nieprawidłowości w działalności lotniczej, które nie są wypadkami (incydentami) ani zdarzeniami wymagającymi zgłoszenia w ramach obowiązkowego systemu zgłaszania zdarzeń lotniczych. Chodzi więc o informacje co do sytuacji, które zgłaszający odczuwa jako bieżące lub potencjalne zagrożenie bezpieczeństwa działalności lotniczej.

Co to oznacza? Przede wszystkim, jeżeli zgłoszone do Zespołu zdarzenie okaże się wypadkiem (incydentem) lub podlega zgłoszeniu w ramach obowiązkowego systemu, przyjmujący zgłoszenie powiadomi zgłaszającego o stosownych obowiązkach wynikających z przepisów (np. obowiązek powiadomienia PKBWL). Zespół odnotuje jedynie przyjęcie zgłoszenia, nie prowadząc żadnego postępowania co do tego zgłoszenia. System dobrowolnego powiadamiania opiera się bowiem wyłącznie na takich informacjach, które dotyczą sytuacji stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa. Nie dotyczy natomiast sytuacji, które stworzyły już realne niebezpieczeństwo przejawiające się w wypadku, incydencie lub zdarzeniu lotniczym.

O jakie więc informacje chodzi? Otóż w trakcie zebrań poprzedzających formalne powołanie Zespołu eksperci zajmowali się wstępnymi analizami takich sytuacji, które według posiadanych informacji stwarzają lub mogą stwarzać sytuacje niebezpieczne w działalności lotniczej. Przykładowo poruszano takie zagadnienia jak:
  • braki kadrowe w ośrodkach szkolenia lotniczego i związane z tym praktyki,
  • kwestia jakości i nadzoru w działalności organizacji obsługowych i remontowych,
  • przeloty samolotów i śmigłowców zbyt blisko paralotni,
  • brak uprawnień AFIS dla instruktorów na lotniskach sportowych,
  • wykonywanie lotów "widokowych" z pasażerami,
  • brak ogólnego dostępu do często aktualizowanych zobrazowań z radarów pogodowych,
  • procedury ruchu lotniczego na lotnisku EPBC,
  • brak regulacji prawnych dla wodnosamolotów,
  • brak zaktualizowanego, oficjalnego podręcznika do frazeologii lotniczej.

Przeprowadzenie analiz dla podanych wyżej, jak i podobnych zagadnień związanych z bezpieczeństwem lotniczym, wymaga jednak otrzymania informacji o zaistniałych sytuacjach, które w odczuciu zgłaszających są realnym problemem w działalności lotniczej. Takimi właśnie informacjami, dotyczących zarówno lotnictwa zarobkowego (transportowego, usługowego), jak i lotnictwa ogólnego, zajmować się będzie powołany Zespół.

Procedura zgłaszania informacji
System dobrowolnego i poufnego powiadamiania skierowany jest przede wszystkim do osób zaangażowanych zawodowo w działalność polskiego lotnictwa cywilnego, a więc personelu lotniczego, pracowników służb ruchu lotniczego oraz mechaników, a także innych osób zaangażowanych w działalność przedsiębiorstw i organizacji lotniczych. Zgłaszane informacje mają tylko jeden cel. W oparciu o powtarzające się zgłoszenia dotyczące sytuacji zagrażających lub mogących zagrozić bezpieczeństwu w działalności lotniczej, Zespół będzie sygnalizował stwierdzone obszary zagrożeń Urzędowi Lotnictwa Cywilnego, a ponadto informował o nich środowisko lotnicze. Nie chodzi jednak o wskazywanie indywidualnych, zgłoszonych przypadków, lecz problemów których te zgłoszenia są przejawem. Przykładowo, jeżeli Zespół otrzyma kilka podobnych zgłoszeń to ich wynikiem będzie tylko i wyłącznie raport do Urzędu Lotnictwa Cywilnego wskazujący istnienie danego problemu, a także odpowiednia informacja adresowana do środowiska lotniczego. W żadnym wypadku nie będą przedstawiane dane umożliwiające identyfikację zgłaszającego, czy zgłaszanego zdarzenia.


Osiągnięciu tego celu ma służyć m. in.:
  • powołanie w skład Zespołu osób nie będących pracownikami ULC, co oznacza że w przypadku zgłoszenia sytuacji naruszających przepisy prawa lotniczego, a nawet naruszających przepisy karne, członkowie Zespołu nie są prawnie obowiązani do zgłoszenia tych sytuacji odpowiednim organom (władzy lotniczej, prokuraturze);
  • obowiązek ochrony zgłaszanych informacji w poufności w zgodzie z przepisami o ochronie danych osobowych oraz indywidualne oświadczenia członków Zespołu o zobowiązaniu się do zachowania otrzymanych informacji w poufności;
  • procedura przyjmowania zgłoszeń, zakładająca że po weryfikacji danego zgłoszenia z osobą zgłaszającą, dane umożliwiające jej identyfikację zostaną trwale usunięte;
  • procedura analizy zgłoszeń gwarantujące, że informacja dotycząca bezpieczeństwa (raport) jest opracowywany w sposób uniemożliwiający identyfikację źródła zgłoszenia.
Informacje do Zespołu można zgłaszać na ustalonym formularzu przesyłanym pocztą (pisemnie) lub drogą elektroniczną ( info@latajmybezpiecznie.pl ), a także telefonicznie, zgłaszając chęć rozmowy na określony temat podając jednocześnie formę kontaktu zwrotnego (np. numer telefonu). W wyniku złożonego zgłoszenia, wyznaczony członek Zespołu, skontaktuje się ze zgłaszającym w celu potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia i wyjaśnienia okoliczności danego zdarzenia. Na podstawie tych informacji zostanie opracowany raport wskazujący problem mogący mieć wpływ na bezpieczeństwo lotnicze, zaś dane zgłaszającego i szczegółowe okoliczności danego zdarzenia zostaną trwale usunięte. Wraz z usunięciem tych danych Zgłaszający otrzyma numer danej sprawy, na który będzie się mógł powołać w przyszłości, jeśli uzna że konieczne jest uzupełnienie zgłoszonych informacji.



źródło : ZLZwLC

Komentarze