Wpływ aktywności zwierząt na bezpieczeństwo ruchu lotniczego - analiza statystyczna zdarzeń w latach 2010 - 2017
Kolizje statków powietrznych ze zwierzętami stanowią globalny problem bezpieczeństwa. Badanie wpływu zwierząt na bezpieczeństwo lotnicze leży w zainteresowaniu zarówno ICAO, EASA, jak i organizacji skupiających poszczególne sektory branży lotniczej. Od nadzorów państwowych oczekuje się, aby informacje o zdarzeniach, które są raportowane do ich właściwych organów były analizowane i w zagregowanej formie publikowane przynajmniej raz do roku. Ryzyko związane ze zwierzętami dotyczy także lotnictwa cywilnego w Polsce. Dowodem tego są raportowane zdarzenia.
Kultura raportowania zdarzeń związanych ze zwierzętami przekłada się bezpośrednio na zawartość baz danych i zasobów informacyjnych niezbędnych w dalszej perspektywie do predykcyjnego zarządzania ryzykiem na poziomie krajowym. Aby Polska mogła wywiązać się ze zobowiązań i sprostać przyszłym wyzwaniom w zakresie zarządzania ryzykiem dotyczącym bezpieczeństwa lotniczego, zarówno z perspektywy rynku jak i nadzoru wymagane jest dalsze doskonalenie procesu gromadzenia i analizy danych, w tym także szczegółowych informacji dotyczących zdarzeń lotniczych generowanych przez czynnik przyrodniczy.
Mając na uwadze powyższe oraz fakt, że ryzyko związane ze zwierzętami dotyczy także lotnictwa cywilnego w Polsce, dokonano próby statystycznej analizy zdarzeń lotniczych związanych z ptakami i ssakami. Należy podkreślić, że niniejsze opracowanie nie stanowi wyniku procesu oceny ryzyka i jego indeksacji. Może być natomiast początkiem dalszych badań w celu uzyskania odpowiedzi na pytanie, jaki jest poziom ryzyka kolizji statków powietrznych ze zwierzętami na terytorium Polski? Na dzień opracowania dokumentu nie został jeszcze opublikowany Europejski System Klasyfikacji Ryzyka, który w przyszłości będzie głównym europejskim narzędziem używanym w procesie zgłaszania i analizy zdarzeń.
Zakres analizy obejmuje lata 2010 - 2017. W tym okresie na obszarze Polski zgłoszonych zostało ogółem 18358 zdarzeń lotniczych. Obecnie, na poziomie Unii Europejskiej wymagania dla systemu raportowania zdarzeń w lotnictwie cywilnym, wraz z aspektami podejmowania działań następczych oraz analizą ryzyka związanego z ich zaistnieniem zostały szczegółowo uregulowane i stanowią podstawę dla krajowych systemów zgłaszania zdarzeń. Pełna implementacja regulacji w tym zakresie pozwoli przybliżyć procesy zarządzania bezpieczeństwem do predykcyjnych modeli zarządzania ryzykiem w lotnictwie cywilnym. Ten strategiczny cel bezpieczeństwa powinien zostać osiągnięty przez wszystkie Państwa członkowskie ICAO do roku 2028 Poniższe opracowanie swoim zakresem obejmuje rozszerzenie analiz wskaźnik owych dwóch obszarów zagrożeń wskazanych w Krajowym Planie Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym na lata 2017 –2020 (zagrożenie 3a oraz 3b).
Analizie zostały poddane dane o zdarzeniach lotniczych zgromadzone w bazie ECCAIRS oraz informacje przedłożone przez podmioty lotnicze, które dobrowolnie podzieliły się zawartością własnych baz danych. Dane nie obejmują zdarzeń polskich statków po-wietrznych zaistniałych poza terytorium Polski. Opracowanie uzupełnia analiza wybranych atrybutów kolizji potwierdzonych w roku 2017. Wyniki analizy zwizualizowano w postaci wykresów, tabel oraz grafik. Zakres danych został dobrany poprzez ocenę atrybutów zdarzeń w kontekście ich praktycznej wartości dla realizacji procesu zarządzania ryzykiem a także w oparciu o analizę podobnych opracowań sporządzanych przez inne Państwa członkowskie ICAO.
Przedstawione informacje mogą być pomocne dla określania przez organizacje lotnicze, w ramach własnych systemów zarządzania, parametrów tworzących indywidualne wskaźniki poziomu bezpieczeństwa, jak również dla oceny relacji tych wskaźników względem ogólnych danych zagregowanych na poziomie krajowym.
Rynek lotniczy w Polsce rozwija się dynamicznie. Szacuje się, że w roku 2035 liczba lotniczych operacji pasażerskich wyniesie 689000 a liczba obsłużonych pasażerów przekroczy 94mln. Dane i wnioski przedstawione w niniejszym dokumencie należy traktować jako stan wyjściowy ze wskazaniem na cykliczną aktualizację w przyszłości. Dalsze badania zagadnienia zderzeń statków powietrznych ze zwierzętami powinny zmierzać w kierunku opracowania odpowiednich metod szacowania ryzyka uwzględniających wymagania międzynarodowe, oczekiwania branży lotniczej, wymagania nadzoru oraz zmiany w środowisku przyrodniczym.
Zgodnie z wymaganiami ICAO oraz EASA działania krajowych organów nadzoru nad bezpieczeństwem w lotnictwie cywilnym mają zmierzać w kierunku wprowadzenia predykcyjnych mechanizmów oceny ryzyka oraz efektywności stosowanych środków jego łagodzenia na poziomie krajowym. Modelowanie ryzyka w lotnictwie cywilnym oparte o analizę danych będzie w najbliższej przyszłości jednym z kluczowych wyzwań stawianych nadzorowi krajowemu. W ramach wdrażania dynamicznego zarządzania scenariuszami ryzyka, Urząd Lotnictwa Cywilnego implementuje metodę BowTie. Metoda ta pozwala na optymalizację zasobów dedykowanych do czynności nadzoru w oparciu o analizę ryzyka oraz zarządzanie barierami łagodzenia ryzyka. W tym kontekście ocena efektywności stosowanych planów zarządzania zagrożeniami środowiskowymi zastąpi w przyszłości dotychczasowy model oparty wyłącznie o monitorowanie wymogu opracowania i realizowania takich planów.
Zgodnie z wymaganiami ICAO oraz EASA działania krajowych organów nadzoru nad bezpieczeństwem w lotnictwie cywilnym mają zmierzać w kierunku wprowadzenia predykcyjnych mechanizmów oceny ryzyka oraz efektywności stosowanych środków jego łagodzenia na poziomie krajowym. Modelowanie ryzyka w lotnictwie cywilnym oparte o analizę danych będzie w najbliższej przyszłości jednym z kluczowych wyzwań stawianych nadzorowi krajowemu. W ramach wdrażania dynamicznego zarządzania scenariuszami ryzyka, Urząd Lotnictwa Cywilnego implementuje metodę BowTie. Metoda ta pozwala na optymalizację zasobów dedykowanych do czynności nadzoru w oparciu o analizę ryzyka oraz zarządzanie barierami łagodzenia ryzyka. W tym kontekście ocena efektywności stosowanych planów zarządzania zagrożeniami środowiskowymi zastąpi w przyszłości dotychczasowy model oparty wyłącznie o monitorowanie wymogu opracowania i realizowania takich planów.
Materiały pomocnicze:
Rozporządzenie wykonawcze do Rozporządzenia UE nr 376/2014 z dnia 3 kwietnia 2014r.
Rozporządzenie UE nr 376/2014 z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych, zmiany rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 996/2010 oraz uchylenia dyrektywy 2003/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzeń Komisji (WE) nr 1321/2007 i (WE) nr 1330/2007
Globalny Plan Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym na lata 2017-2019 (GASP ICAO Doc 10004)
European Coordination Centre for Accident and Incident Reporting Systems
Safety Performance Indicator –Wskaźnik Poziomu Bezpieczeństwa, parametr oparty na danych używany do monitorowania ioceny poziomu bezpieczeństwa
Safety Performance Indicator –Wskaźnik Poziomu Bezpieczeństwa, parametr oparty na danych używany do monitorowania ioceny poziomu bezpieczeństwa
CZYTAJ WIĘCEJ:
Komentarze
Prześlij komentarz